Διαβητική Aμφιβληστροειδοπάθεια
Η Διαβητική Aμφιβληστροειδοπάθεια είναι μια νόσος του αμφιβληστροειδή, χρόνια και εξελικτική που χωρίς θεραπεία καταλήγει σταδιακά σε μη αναστρέψιμη τύφλωση αποτελεί μία από τις κυριότερες αιτίες τύφλωσης στον δυτικό κόσμο.
Ο σακχαρώδης διαβήτης επηρεάζει τα αιμοφόρα αγγεία που μεταφέρουν οξυγόνο προς τα όργανα και τους ιστούς του ανθρώπινου οργανισμού. Η βαρύτητα των αλλοιώσεων που προκαλούνται είναι ευθέως ανάλογη του επιπέδου του σακχάρου στο αίμα αλλά και της διάρκειας της νόσου.
Ειδικότερα, επηρεάζεται το μέγεθος του αυλού των αγγείων με αποτέλεσμα να περιορίζεται η παροχή αίματος προς τους ιστούς. Η μειωμένη παροχή αίματος (ισχαιμία) έχει σαν αποτέλεσμα να προκαλείται μια έλλειψη οξυγόνου που με τη σειρά της οδηγεί σε ελαττωματική μεταβολική λειτουργία των οργάνων και κυτταρικές βλάβες.
Παράλληλα, επηρεάζεται και η στεγανότητα των αγγείων με αποτέλεσμα να διαρρέουν από τα αγγεία προς τους ιστούς μεταβολικά προϊόντα (λιποπρωτεΐνες) και υγρά που φυσιολογικά οφείλουν να παραμείνουν μέσα στα αγγεία. Προκαλείται κατά συνέπεια οίδημα (πρήξιμο) στους ιστούς και επηρεάζεται η εύρυθμη λειτουργία τους.
Στον οφθαλμό, ο ιστός ο οποίος δέχεται τις σοβαρότερες επιδράσεις είναι ο αμφιβληστροειδής χιτώνας, η φωτοευαίσθητη δηλαδή στοιβάδα που επενδύει το εσωτερικό του οφθαλμού και προσλαμβάνει τα φωτεινά ερεθίσματα, όπως το φωτογραφικό φιλμ αποτυπώνει την εικόνα που φωτογραφίζουμε.
Η ισχαιμία αναγκάζει τον αμφιβληστροειδή να δημιουργήσει νέα αιμοφόρα αγγεία (παθολογική νεοαγγείωση) με σκοπό να εξασφαλίσει περισσότερο οξυγόνο. Δυστυχώς όμως τα νέα αγγεία αναπτύσσονται σε λάθος θέσεις και αιμορραγούν διότι δεν έχουν φυσιολογικά τοιχώματα.
Το αποτέλεσμα είναι οι γνωστές οφθαλμολογικές επιπλοκές του διαβήτη, όπως οι αιμορραγίες, που οφείλονται σε ρήξη των εύθραυστων νέων αγγείων, η ελκτική αποκόλληση του αμφιβληστροειδή, που οφείλεται σε ρίκνωση αγγείων και ελξη του αμφιβληστροειδή αλλά και το νεοαγγειακό γλαύκωμα (υψηλή πίεση εντός του οφθαλμού), που οφείλεται στην ανάπτυξη αγγείων και απόφραξη της αποχετευτικής περιοχής του οφθαλμού.
Επιπρόσθετα, η απώλεια στεγανότητας των αγγείων προκαλεί εναπόθεση λιπιδίων, άλλων μεταβολικών προϊόντων και υγρού στον αμφιβληστροειδή διαταράσσοντας τη φυσιολογική αρχιτεκτονική του και προκαλώντας το διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας με αποτέλεσμα να ελαττώνεται η οπτική οξύτητα του ασθενή.
Η πάθηση χωρίζεται σε δύο στάδια.
Την μη παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια και την παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια.
1. Μη παραγωγική διαβητική αμφιλβηστροειδοπάθεια
Σ’ αυτό το στάδιο έχουμε αρχόμενες αλλοιώσεις οι οποίες είναι μικροαμορραγίες, μικροανευρύσματα, σκληρά εξιδρώματα και οίδημα του αμφιβληστροειδούς. Σε πιο προχωρημένες καταστάσεις παρατηρούνται ισχαιμίες. Όταν το οίδημα και οι ισχαιμίες προσβάλουν την περιοχή της ωχράς έχουμε μεγάλη μείωση της οράσεως.
2. Παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
Σε προχωρημένη ισχαιμία του αμφιβληστροειδούς παρατηρείται ανάπτυξη παθολογικών νεοαγγείων στην επιφάνεια του αμφιβληστροειδούς. Τα νεοαγγεία αυτά μπορούν να προκαλέσουν αιμορραγία μέσα στο υαλοειδές ενώ σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσουν ελκτική αποκόλληση αμφιβληστροειδούς. Επίσης η ανάπτυξη νεοαγγείων στο πρόσθιο τμήμα του ματιού(ίριδα-γωνία προσθίου θαλάμου) προκαλεί σοβαρό και δύσκολα αντιμετωπίσιμο γλαύκωμα που ονομάζεται νεοαγγειακό.
Διάγνωση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας
Η βυθοσκόπηση αποτελεί το κύριο διαγνωστικό μέσο για τη διάγνωση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας.
Αυτή συμπληρώνεται από μια εξέταση φλουοροαγγειογραφίας, που απεικονίζει λεπτομερώς τη κατάσταση των αγγείων του αμφιβληστροειδούς, μετά από ενδοφλέβια έγχυση μιας σκιαγραφικής ουσίας (φλουοροσείνη). Επιπλέον, χρησιμοποιείται η οπτική τομογραφία συνοχής (OCT), μια εξειδικευμένη μέθοδος απεικόνισης της περιοχής της ωχράς κηλίδας που δίνει σημαντικές πληροφορίες για την πορεία της νόσου.
Αν υπάρχουν ευρήματα διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας θα πρέπει να αντιμετωπίζονται και οι επανεξετάσεις να γίνονται κάθε 3 με 6 μήνες. Η εκτίμηση της πορείας και της βαρύτητας της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας γίνεται με την βυθοσκόπηση ,την φλουοραγγειογραφία και την OCT
Θεραπεία
Η καλύτερη μέθοδος αντιμετώπισης της πάθησης είναι η πρόληψη της εμφάνισής της.
Πολυκεντρικές μελέτες έχουν δείξει πως αυστηρή ρύθμιση της γλυκόζης του αίματος μειώνει τον μακροχρόνιο κίνδυνο απώλειας όρασης από διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Ταυτόχρονα, η φαρμακευτική αντιμετώπιση υπέρτασης ή υπερλιπιδαιμίας συντελεί στη διατήρηση της όρασης των ασθενών με ΣΔ.
Η Θεραπεία της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας περιλαμβάνει ανάλογα με τη βαρύτητα και το στάδιο της νόσου: laser φωτοπηξία, ενδουαλοειδικές ενέσεις, Υαλοειδεκτομή (Βιτρεκτομή) .
Η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του προβλήματος είναι ο καλύτερος τρόπος διατήρησης της όρασης.